فهرست مطالب

فصلنامه فضای جغرافیایی
پیاپی 50 (تابستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/06/06
  • تعداد عناوین: 12
|
  • تعیین نواحی مستعد کاشت چغندرقند در استان اردبیل براساس نیازهای اکولوژیکی
    بهروز سبحانی صفحات 1-18
    چغندر قند یکی از محصولات استراتژیک کشور است. براساس شرایط اقلیمی و محیطی در استان اردبیل، کاشت آن در رونق اقتصادی کشاورزان نقش مهمی دارد. هدف از این تحقیق مطالعه نیازهای اکولوژیکی به منظور تعیین نواحی مستعد کاشت چغندرقند و استفاده بهینه از زمین های زراعی در استان اردبیل می باشد. بدین منظور با بررسی عناصر اقلیمی از قبیل، دمای سالانه، دمای طول دوره رشد (آوریل-اکتبر)، بارش سالانه، بارش طول دوره رشد (آوریل–سپتامبر) در دوره آماری 1988 تا 2008 ایستگاه های هواشناسی استان تهیه گردید و همچنین نقشه لایه های سطوح ارتفاعی، شیب، جهت و عمق خاک ترسیم گردید. فرآیند تحقیق شامل، گردآوری داده ها، ارزش گذاری لایه ها با روش AHP، ورودی اطلاعات به محیط GIS، تلفیق اطلاعات و تهیه نقشه نهایی می باشد. نتایج حاصل از یافته های تحقیق نشان می دهد که استان اردبیل می تواند به سه ناحیه ی مناسب (حدود 37 درصد)، متوسط (25 درصد) و نامناسب (38 درصد) از لحاظ کاشت چغندر قند پهنه بندی شود.
    کلیدواژگان: چغندرقند، نیازهای اکولوژیک، مدل سلسله مراتبی، GIS، استان اردبیل
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی نقش یارانه های نقدی بر رفاه اقتصادی و اجتماعی خانوارهای روستایی / مطالعه موردی: دهستان جایدر شهرستان پلدختر
    مهرشاد طولابی نژاد، حسین فراهانی، رضا پیرایش صفحات 19-37
    یکی از اهداف مهم هر نظام اقتصادی افزایش رفاه در جامعه می باشد. با توجه به این که دست آورد توسعه پایدار را در ایجاد رفاه برای آحاد مردم لازم می دانند. در این مطالعه به بررسی اثرات یارانه های نقدی بر رفاه اقتصادی و اجتماعی خانوارهای روستایی در دهستان جایدر پرداخته شده است. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای دهستان جایدر شهرستان پلدختر در استان لرستان می باشد که دارای 28 روستای دارای سکنه می باشد. به منظور عمق بخشیدن به مطالب و عینی نمودن مسائل با استفاده از فرمول کوکران تعداد 13 روستا و 328 پرسشنامه به عنوان نمونه انتخاب و پس از آن به دلیل حجم زیاد تعداد نمونه از روش اصلاحیه کوکران استفاده شد که تعداد 153 پرسشنامه خانوار مشخص گردید. برای توصیف و تحلیل از نرم افزار SPSS از طریق آزمون t تک نمونه ای و برای آزمون فرضیه از همبستگی استفاده شده است. نتایج یافته های تحقیق نشان می دهد که در بحث رفاه اقتصادی بیش ترین تاثیر یارانه ها مربوط به مولفه افزایش میزان تقاضای خانوار و میزان مصرف مواد غذایی می باشد. در بقیه شاخص ها نیز تاثرگذاری مطلوبی داشته است. در بحث رفاه اجتماعی، بیش ترین تاثیر اجرای این طرح در شاخص های میزان دسترسی به خدمات بوده و در شاخص بهبود موارد تغذیه ای و میزان تنوع رژیم غذایی دارای اثرات مطلوب بوده اما در شاخص هایی مانند بهره مندی از خدمات بهداشتی، آموزشی و تفریح و اوقات فراغت تاثیر چندانی نداشته است. لذا می-توان گفت که هدفمندسازی یارانه ها باعث افزایش رفاه خانوارهای روستایی شده است.
    کلیدواژگان: یارانه، رفاه، خانوارهای روستایی، توسعه روستایی، دهستان جایدر
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل و پیش بینی شاخص های پایداری در صنعت گردشگری ایران
    سعید ملکی، هادی علیزاده صفحات 39-58
    هدف از مطالعه حاضر تحلیل و پیش بینی شاخص های تاثیرگذار در فرآیند پایداری صنعت گردشگری در ایران می باشد.در این راستا با توجه به مطالعات صورت گرفته و نظر سنجی از کارشناسان شاخص های عمده موجود در حوزه پایداری گردشگری در شش بعد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، اکولوژیکی، سیاسی و تکنولوژیکی تنظیم گردیده اند. سوال های اصلی پژوهش این است که از دیدگاه کارشناسان اولویت اصلی با کدام بعد از شاخص های مطرح شده برای ارزیابی پایداری در حوزه صنعت گردشگری کشور می باشد و کدام بعد از شاخص های مطرح شده بهتر می تواند پایداری را در فرآیند صنعت گردشگری کشور پیش بینی کند. بر این اساس، پژوهش حاضر از لحاظ هدف گذاری، پژوهشی کاربردی و از لحاظ روش شناسی «توصیفی-تحلیلی» می باشد که در آن برای جمع آوری داده های لازم برای وزن گذاری شاخص های پژوهش جهت تجزیه تحلیل اطلاعات؛ با روش پیمایشی از نظرات 15 نفر از کارشناسان بهره برده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها به منظور پاسخ به سوالات پژوهش از روش تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی FDAHP و همچنین مدل تحلیل تشخیص در قالب نرم افزارSPSS استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشانگر آن است که بعد سیاسی شاخص های پایداری در صنعت گردشگری ایران از نظر کارشناسان دارای اولویت بیش تری جهت پرداخت و بسترسازی بدان در راستای پایداری این حوزه می باشد و ابعاد فرهنگی شاخص های پایداری در صنعت گردشگری بیش ترین سهم را در پیش بینی پایداری در صنعت گردشگری کشور دارد.
    کلیدواژگان: پایداری، صنعت گردشگری، تحلیل تشخیص، تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی، ایران
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی توزیع زمانی و مکانی بارش شهرستان تبریز با روش تحلیل خوشه ای
    سعید جهانبخش اصل، وحیده ابطحی، محمدعلی قربانی، معصومه تدینی، اکرم والایی صفحات 59-81
    بارش عنصری است که به عنوان یکی از مهم ترین عناصر آب و هوایی از دیدگاه های مختلف مورد بحث و پژوهش های زیادی قرار گرفته است. در این میان بررسی توزیع زمانی و مکانی بارش در یک مکان از اهمیت ویژه ای برخورداراست. این نوع بررسی، منجر به آگاهی از نحوه توزیع آب باران در مقاطع زمانی معین به منظور استفاده بهینه از آن در زمینه های کشاورزی، صنعتی و مصارف جوامع انسانی می گردد. برآورد مقادیر سیلاب، تعیین پتانسیل سیل خیزی رگبارها و همچنین طراحی سیستم های زهکشی، ازجمله کاربردهای توزیع زمانی و مکانی بارش محسوب می شوند. در این پژوهش، به منظور بررسی توزیع زمانی و مکانی بارش در سطح شهرستان تبریز از آمار و اطلاعات روزانه 11 ایستگاه در طی دوره آماری 1378 تا1388 استفاده شد. برای رسیدن به اهداف فوق و پهنه بندی منطقه از لحاظ بارش، ابتدا اقدام به تهیه نقشه های روزانه گردید و سپس این نقشه ها به داده تبدیل شد. آن گاه پس از ویرایش یاخته ها و حذف یاخته های خارج از مرز، ماتریس اصلی داده ها که حاوی مقادیر روزانه بارش بود، مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت یک تحلیل خوشه ایسلسله مراتبی با روش ادغام وارد بر روی ماتریس داده ها که دارای 4018 ستون برای نشان دادن تعداد روزهای دوره آماری و 86 سطر برای نشان دادن یاخته های استخراج شده از نقشه های روزانه می باشد اعمال گردید. نتایج پژوهش نشان می دهند که شهرستان تبریز از لحاظ بارش به سه گروه مجزای، بارش کم، متوسط و زیاد قابل تفکیک است.
    کلیدواژگان: بارندگی، توزیع مکانی، توزیع زمانی، شهرستان تبریز
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل همدید بارش تگرگ فراگیر در غرب ایران
    حسن لشکری، فرشاد پژوه، محمد بیتار صفحات 83-105
    بارش تگرگ شدید و فراگیر نقش موثر و عمده ای در خسارت به محصولات کشاورزی در مناطق مختلف کره زمین دارد. لذا جهت مقابله با خسارت ها و تاثیرات ناشی از آن شناخت شرایط همدیدی این پدیده مخرب لازم است. جهت بررسی شرایط همدیدی و دینامیکی پدیده ی تگرگ در غرب کشور از داده های روزانه بارش تگرگ 30 ایستگاه همدیدی استان-های کرمانشاه، همدان، لرستان و کردستان در یک دوره آماری 10 ساله (2010-2000) استفاده شد. سپس دو نمونه از بارش های تگرگ فراگیرکه شدت بیش تری از بقیه داشتند شناسایی و انتخاب گردید. سپس با استفاده از داده های سایت NCEP/NCAR نقشه های همدیدی فشار تراز دریا، ژئوپتانسیل، شاخص امگا، بادمداری و نصف النهاری، نم ویژه و وزش باد، در ترازهای دریا،850 و 700 هکتوپاسکال با استفاده از نرم افزارگردس در روز اوج بارش برای دو نمونه انتخابی، ترسیم شد. در نهایت شرایط همدیدی و الگوهای ریزش تگرگ در هر دو نمونه در روز اوج بارش با استفاده از نقشه ها و داده های ذکر شده، مشخص گردید. نتایج پژوهش نشان داد که از لحاظ دوره شبانه روزی، ساعت 9 تا 15 و در بین ماه های سال آوریل و می حداکثر فراوانی را داشتند. و ایستگاه های همدید مریوان، بانه و بیجار بیش ترین فراوانی بارش تگرگ را داشته اند. بررسی الگوهای جوی نشان داد که بارش تگرگ فراگیر در منطقه، نتیجه گسترش سامانه ی کم فشار واقع بر روی دریای سرخ وسودان است. به طوری که که در روز بارش تگرگ غرب ایران جلو ناوه قرار داشته و سامانه واچرخند بر روی دریای عرب سبب انتقال هوای گرم ومرطوب، با راستای جنوبی- شمالی به درون منطقه شده و ضمن تقویت سامانه کم فشار سودانی شرایط مناسبی برای ایجاد ناپایداری و ریزش -تگرگ فراهم کرده و بررسی نقشه های امگا، نشان از همگرایی تراز 1000 هکتوپاسکال و واگرایی قوی در ترازهای 850 و700 هکتوپاسکال می داد، به صورتی که جریانات بالاسوی قوی هوای گرم و مرطوب را صعود داده و زمینه ایجاد ناپایداری های شدید را فراهم کرده است.
    کلیدواژگان: تگرگ فراگیر، غرب ایران، تحلیل همدیدی، کم فشار، همرفت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزه با استفاده از مدل آنتروپی حوضه / مورد مطالعه: آبریز زرآب
    مژگان انتظاری، حمیده غلام حیدری، یوسف آقایی پور صفحات 107-123
    زمین لغزه یا رانش زمین در واقع حرکت لایه های رسوبی غیر متراکم و متراکمی بر روی سطح شیب دار است که می تواند تاثیرات مصیبت باری به جای بگذارد. حوضه آبریز زرآب با مساحتی بالغ بر 94/ 3973 کیلومتر مربع دارای 82 لغزش است که این نشان دهنده ناپایداری زیاد منطقه است. هدف از این پژوهش تهیه نقشه پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزه در حوضه آبریز مورد مطالعه و تعیین عامل و یا عوامل تاثیرگذار در ایجاد آن است که به این منظور پس از انجام مطالعات میدانی و کتابخانه ای و تهیه نقشه پراکندگی لغزش محدوده مورد مطالعه، عوامل تاثیر گذار (سازندهای زمین شناسی، گسل، شیب، طبقات ارتفاعی و وجه شیب) بر آن تعیین و نقشه آن ها با استفاده از نرم افزار ARCMAP تهیه و در نهایت با استفاده از مدل آنتروپی نقشه پهنه بندی لغزش برای منطقه تهیه گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که 55% زمین لغزه ها در محدوده خطر متوسط، 37% در محدوده پر خطر و 8% آن در محدوده کم خطر واقع شده است و مهم ترین دلیل وقوع زمین لغزه ها در منطقه احداث جاده می باشد.
    کلیدواژگان: آنتروپی، زمین لغزه، زرآب، پهنه بندی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • استفاده از تصاویر ماهواره ای MODIS و شاخص NDSI به منظور تهیه نقشه پوشش برف (مطالعه موردی حوضه آبخیز بهار)
    علیرضا ایلدرمی، محمود حبیب نژاد روشن، مهتاب صفری شاد، علی دلال اوغلی صفحات 125-140
    تعیین سطح پوشش برف در حوضه های آبخیز به عنوان یکی از پارامترهای مهم برف سنجی، نقش مهمی در مطالعات هیدرولوژی و اقلیمی دارد. در این تحقیق، از طریق شاخصNDSI با اعمال آستانه هایی به شناسایی و تفکیک سطوح پوشیده از برف به واسطه تصاویر سنجنده MODIS پرداختیم. با وجود شاخص NDSI٬ به منظور جلوگیری از قرار گرفتن آب در گروه برف می بایست باند 2 (876-841 نانومتر) بزرگ تر یا مساوی 11/ 0 باشد. بدین منظور با اعمال آستانه 11/ 0< b2 سطوح برفی از سطوح آبی متمایز گردید و جهت جلوگیری از قرار گیری اشیاء تیره به عنوان برف می بایست باند 4 (565-545 نانومتر) بزرگ تر یا مساوی 1/ 0 باشد. در نتیجه با اعمال آستانه 11/ 0≤ b4 سطوح برفی از اشیاء تیره متمایز گردید. نقشه های سطح پوشیده از برف در این تحقیق با احتساب خطای شاخص NDSI به طور متوسط کم تر از 20 درصد خطا دارند.
    کلیدواژگان: الگوریتم نقشه برداری پوشش برف٬ MODIS٬NDSI، حوضه آبخیز بهار
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • سنجش محیط های مسکونی مطلوب شهر اصفهان از دید مدیران ارشد شهرداری
    محمود محمدی، رسول بیدرام، آرزو ایزدی صفحات 141-164
    نگاهی به مباحث مطرح در ادبیات شهرسازی سال های اخیر و نگارش مقالات و کتاب های متنوع و متعدد در زمینه «کیفیت محیط سکونت» نشانگر توجه متفکرین و نظریه پردازان شهری به این مفهوم می باشد. در این پژوهش با هدف تحلیل محیط های مسکونی مطلوب شهر اصفهان سعی بر آن شده که محیط های مسکونی مطلوب شهر و شاخص های تاثیرگذار بر کیفیت این محیط ها شناسایی شود و سپس پیشنهادهایی در راستای ارتقای کیفیت محیط های مسکونی ارائه شده است. لذا داده های تحقیق با پرسشنامه از مدیران ارشد شهرداری جمع آوری شده که با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با استفاده از تکنیک های تاپسیس و تحلیل خوشه ای(در نرم افزار SPSS) تجزیه و تحلیل شده اند. تکنیک تاپسیس محلات آبشار، ناژوان، مهرآباد، عباس آباد و دشتستان را به ترتیب به عنوان 5 محیط مسکونی برتر در شهر اصفهان معرفی می کند. همچنین نتایج تحلیل خوشه ایمحلات مسکونی مطلوب شهر اصفهان را از حیث شاخص های تحقیق در 4 گروه مختلف جای می دهد. از میان عوامل موثر بر کیفیت محیط های مسکونی مطلوب، عامل پاکیزگی و رعایت بهداشت در محله به عنوان مهم ترین عامل و عامل دسترسی به مجموعه های تاریخی-فرهنگی از کم اهمیت ترین عوامل به حساب می آید. در نهایت با توجه به تاثیر عوامل موثر بر کیفیت محیط های مسکونی مطلوب، راهکارها در 7 بخش جهت ارتقای کیفیت در محیط های مسکونی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: کیفیت، محیط مسکونی، مدل تاپسیس، تحلیل خوشه ای، اصفهان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تعیین فصول طبیعی جنوب دریای خزر به روش آماری چند متغیره / مطالعه موردی استان گیلان
    پرویز رضایی، محمود روشنی، مهناز محمدی مقدم صفحات 165-181
    در این تحقیق به منظور تعیین فصول طبیعی نواحی جنوب غربی دریای خزر، داده های متوسط دمای حداکثر، حداقل و میانگین ماهانه 13 ایستگاه محدوده مورد نظر برای یک دوره 20ساله (1365 تا 1385) مورد بررسی قرار گرفتند. جهت تحلیل داده ها از تحلیل هارمونیک و خوشه ایاستفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می دهد که در جنوب دریای خزر اساسا سال را می توان به سه فصل اصلی گرم، انتقالی و سرد تقسیم کرد. در اکثر ایستگاه ها، هر کدام از فصول گرم، سرد و مجموع انتقالی سرد و گرم از چهار ماه تشکیل شده، ولی فصول طبیعی در جنوب دریای خزر با تاریخ آغاز فصول تقویمی مطابقت نمی کند. تعداد ماه های مربوط به فصل گرم در هر ایستگاه، چهار یا پنج ماه بوده و شامل ماه های خرداد، تیر، مرداد، شهریور و مهر می باشند و ماه های مربوط به فصل انتقالی در برخی ایستگاه ها بین 2 تا 5 ماه بوده و فروردین، اردیبهشت، مهر، آبان و اسفند را در بر می گیرند. نهایتا تعداد ماه های مربوط به فصل سرد در ایستگاه ها از سه تا پنج ماه متغیر بوده و آبان، آذر، دی، بهمن، اسفند و فروردین را شامل می شوند. علی رغم این که زنجان سردترین و گیلوان گرم ترین ایستگاه های محدوده تحقیق می باشند اما سه فصله بودن در این دو ایستگاه مصداق عینی دارد باید گفت که تغییر فصول از گرم به سرد در ایستگاه های مرطوب تر ساحلی تدریجی و در مدت طولانی تری رخ می دهد ولی همین مسئله در ارتباط با ایستگاه های دور از ساحل و مرتفع تر در بازه زمانی کوتاه تری رخ می دهد.
    کلیدواژگان: دما، تحلیل هارمونیک، تحلیل خوشه ای، فصول طبیعی، جنوب دریای خزر
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ایجاد سیستم های اطلاعات جغرافیایی برای مدیریت تاسیسات زیرزمینی / مطالعه موردی: شهرک شیخ شه اب الدین شهرستان اهر
    رقیه جوبندی جوبند، غلامرضا فلاحی، خلیل ولیزاده کامران صفحات 183-207
    سیستم های اطلاعات جغرافیایی دارای ابزاری جهت آنالیزهای مجموعه داده های مکانی مختلف می باشد. این توانایی تجزیه و تحلیل داده های مکانی است که GIS را از دیگر سیستم ها مجزا می سازد. سیستم اطلاعات مکانی فراسازمانی می تواند برای انجام کارآمد وظایف مشترک سازمان های اجرایی مختلف مثل اعضای کمیته حفاری، داده ها و آنالیزهای مکانی را بین آن ها به اشتراک بگذارد. این رویکرد باعث کاهش زمان و هزینه انجام فعالیت ها شده و هماهنگی برای انجام امور میان سازمان های مختلف اجرایی را افزایش می دهد.
    در این مقاله در مورد مراحل مختلف اجرای GIS فراسازمانی برای استفاده سازمان های عضو کمیته حفاری به منظور هماهنگی سازی فعالیت های حفاری در سطح شهر توضیح داده شده است. این مراحل شامل نیازسنجی ایجاد مدل های خارجی، مفهومی، منطقی و فیزیکی برای پایگاه داده مکانی مورد استفاده در GIS فراسازمانی می باشد که در بخش های مختلف مقاله به آن ها پرداخته شده است. مطالعه موردی این تحقیق شهرک شیخ شهاب الدین اهری شهرستان اهر می باشد که یک GIS فراسازمانی به صورت پروژه راهنما برای کمیته حفاری این شهرک در محیط نرم افزاری ArcGIS ایجاد گردیده است.
    کلیدواژگان: کمیته حفاری، تاسیسات زیرزمینی شهری، پایگاه داده فراسازمانی، GIS فراسازمانی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی مدل های جبری و زمین آماری در پهنه بندی بارش استان اردبیل
    یوسف قویدل رحیمی، مهدی عالی جهان، روح الله اوجی صفحات 209-231
    دو روش قطعی شامل توابع شعاع محور (آر بی اف) و روش عکس فاصله وزنی (آی دی دبلیو) و دو روش زمین آماری شامل روش کریجینگ و کوکریجینگ درون یابی، به منظور برآورد بارش سالانه 29 ایستگاه سینوپتیک استان اردبیل، مورد آزمون قرار گرفتند. برای این منظور، از داده های ایستگاه های مختلف در سطح استان شامل 4 ایستگاه سینوپتیک، 1 ایستگاه کلیماتولوژی و 24 ایستگاه باران سنجی، در یک بازه زمانی 10 ساله (2005-1995)، استفاده شد. بررسی عملکرد مدل های فوق، با استفاده از روش اعتبار سنجی متقاطع و نیز شاخص های خطای میانگین انحراف خطا، میانگین قدر مطلق خطا و ریشه دوم میانگین مربع خطا، انجام گرفت. در نهایت، جهت شناسایی مناطق برآورد پایین و یا بالا برآورد هر مدل در سطوح ارتفاعی بالاتر از توزیع مکانی ایستگاه ها، خروجی هریک از مدل ها کنترل شد. نتایج نشان داد که مدل کریجینگ نسبت به سایر روش ها دارای خطای کم تری بوده و با نقشه توزیع ارتفاعی منطقه هم خوانی دارد. لذا روش مذکور، به عنوان بهترین روش برآورد بارندگی مناطق فاقد اطلاعات با اختلاف توپوگرافیک شدید استان اردبیل، تشخیص داده شد.
    کلیدواژگان: نگاشت بارش، روش های قطعی و زمین آماری درون یابی، اعتبارسنجی متقاطع، استان اردبیل
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل و پیش بینی آماری دوره های توفانی کوتاه مدت سبزوار با استفاده از زنجیره مارکف
    محسن عباس نیا، تقی طاوسی، سیما پورهاشمی صفحات 233-250
    رخداد حدود 90 درصد از بلایای طبیعی جهان، در ارتباط با عوامل اقلیمی است و در میان آن ها، توفان بعد از سیل حدود 30 درصد از سهم این بلایا را به خود اختصاص می دهد. بنابراین با توجه به اهمیت این پدیده ی اقلیمی، در این مقاله سعی شده است که با استفاده از روش زنجیره مارکف دو حالته، به تحلیل و پیش بینی روزهای توفانی شهرستان سبزوار پرداخته شود. برای این منظور ابتدا آمار روزانه باد ایستگاه سبزوار طی دوره آماری (1390-1350) تهیه گردید و سپس روزهای سال به دو گروه توفانی (کد 1) و آرام (کد 0) تقسیم بندی شد. نتایج حاصل از پردازش داده ها نشان داد که حداکثر فراوانی روزهای توفانی در سال 1385 به 79 روز می رسد که طی دوره آماری مورد مطالعه، ماه فروردین با 113 روز توفانی، بیش ترین فراوانی و بالعکس، ماه آبان با 19 روز توفانی، کم ترین فراوانی را داشته اند. به عبارتی در سبزوار، بهار توفانی-ترین و پاییز آرام ترین فصل سال محسوب می شود. ارزیابی فصلی ماتریس احتمالات مارکف نیز نشان داد که وقوع P11 یا دو روز توفانی پشت سرهم برای تمام فصول سال بیش تر از 20 درصد نیست. به طوری که کمینه آن به میزان 10 درصد در فصل پاییز و بیشینه آن به میزان 19 درصد در فصل بهار رخ داده است. درحالی که احتمال وقوع P00 یا دو روز غیرتوفانی پشت سرهم برای تمام فصول سال کم تر از 90 درصد نیست. در ادامه مشخص شد کوتاه ترین سیکل هوایی با طول مدت تقریبی 16 روز، متعلق به فصل بهار و بزرگ ترین آن نیز با طول مدت تقریبی 45 روز، مربوط به فصل پاییز است. همچنین در طی دوره مورد مطالعه تداوم توالی های توفانی یک روزه و دو روزه بیش ترین فراوانی را داشته است.
    کلیدواژگان: سبزوار، مدل زنجیره مارکف، دوره های توفانی کوتاه مدت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Identifying Suitable Areas for Sugar Beet Growing in Accordance with the Ecological Needs of Ardebil Province
    Behrouz Sobhani Pages 1-18
    Sugar beet is one of the strategic corps of Iran. Based on climatic and environmental conditions in Ardabil province, growing sugar beet plays an important role in economic boom of local farmers. The objective of this study is to determine the ecological needs in order to identify the prone areas of the sugar beet growing and more efficient use of arable lands in Ardabil province. To this end, elements of climate were studied in the statistical period of 1988-2008 in local weather stations such as annual temperature, the temperature during the growth period (April – October), the annual precipitation, the precipitation of growth period (April – September). Also maps were drawn for layers of elevation levels, slope, orientation and the soil depth. The research process includes data collection, evaluation of layers using AHP, data entry into the GIS system, data integration and preparation of the final map. The research findings show that the province in terms of favorable condition for growing sugar beet, can be zoned into three areas: suitable (approximately 37%), average (25%), and unsuitable (38%).
    Keywords: Sugar beet, Ecological needs, Hierarchical model, GIS, Ardabil Province
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Evaluation the Role of Cash Subsidies on the Economic and Social Welfare of Rural Families Case Study: The Rural District of Jaydar (Poldokhtar TownShip)
    Hossein Farahani, Mehrshad Toulabi Nejad, Reza Pirayesh Pages 19-37
    One of the important aims of economic system is welfare increasing in the society. Regarding that they deem the achievement of sustainable development necessary in creation of welfare for all people. In this study is turned to the effect of cash subsidy on economic and social welfare of rural families in Jaydar rural district. The statistical community of the research‚ including the families of Jaydar rural district in Poldokhtar Township in the Lorestan Province contained 28 of inhabitant villages. In order to give effect to the subject and making objective the issues‚ 13 villages and 328 questionnaires were selected as sample using Cochran equation and because of the excessive volume of number of samples‚ we used the Cochran corrigendum method and 153 family questionnaires were distinguished. To describe and analysis‚ we used SPSS by way of one sample T test and for testing hypothesis we used correlation. The results shows that in the discussion of economic welfare‚ most effects of the subsidy is related to the family demand amounts increases and amount of nutrients. In the discussion of social welfare the high effect of performing this plan was in the amount of accessing to the services indicators and it had the desired effect on the nutrition cases improvement indicators and amount of diets variety. But indicators such as benefitting the hygienic‚ educational and leisure time had they not more effects. Therefore, it can be said that targeted subsidies increased the welfare of rural families.
    Keywords: Subsidy‚ Welfare‚ Rural Families‚ Rural Development‚ Jaydar Rural District
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Analysis and Forecast of Tourism Industry Sustainability Indicators in Iran
    Saeed Maleki, Hadi Alizadeh Pages 39-58
    The purpose of this paper was analyzing and predicting of affected indicators to process stability in the tourism industry of Iran. In this regard, according to studies and surveys of leading experts, main indicators of sustainable tourism field to six aspects of economic, social, cultural, ecological, political and technological categories. The main research question was that from expert's opinion, which indicators aspect has main priorities of assessment of sustainability to Iran tourism industry? And which indicators aspect can better predict of sustainability in process of Iran tourism industry? Accordingly, the aim of this research was applied research and its methodology was descriptive –analysis. For collecting of necessary data to the weighting of indicators for data analysis by Delphi survey method we used 15 expert opinions. In order to analyze data and answer the research questions we used fuzzy Delphi analytical hierarchy process method and discriminant analysis in SPSS software. The results indicated that the political dimension of Iran tourism industry sustainability indicators from expert's opinion was greater priority to pay it in order to sustain this field, and cultural dimensions of sustainability indicators for tourism industry had a major role in forecasting in tourism industry sustainability of Iran.
    Keywords: Sustainability, Tourism, Discriminant Analysis, FuzzyDelphi Analytical Hierarchy Analysis, Iran
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Temporal and Spatial Distribution of Rainfall in Tabriz County Using Hierarchical Cluster Analysis
    Saeed Jahanbakhsh, Vahideh Abtahi, Mohammad Ali Ghorbani, Masumeh Tadaiyoni, Akram Valaei Pages 59-81
    Precipitation acts as one of the most important elements of the climate. There has been much discussion and research in this regard. Spatial and temporal distribution of precipitation is very important in a place. This study aims at the understanding of the distribution of precipitation in specified time period for optimization of its use in agriculture, industry and human consumption. Estimation of flood and determination of the potential flooding and drainage system design, including the use of spatial and temporal distribution of precipitation is considered in the current research. To study the spatial and temporal distribution of precipitation in the city of Tabriz daily data from 11 stations were used for the period 1378 to 1388. To achieve the above objectives and zoning of the area in terms of precipitation, the first step was to prepare maps which were then converted to the data. Data were also used to remove cells outside the borders of original matrix that contained daily precipitation. The results showed that Tabriz county precipitation is separable into three distinct groups of with average precipitation, low precipitation and few others had some of the highest precipitation amounts.
    Keywords: Precipitation, Spatial Distribution, Temporal Distribution, Tabriz County
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Synoptic Analysis of Pervasive Hail Precipitation in the West of Iran
    Hasan Lashkari, Farshad Pazhooh, Mohammad Bitar Pages 83-105
    Pervasive and severe hail precipitation has an effective and main rule on damaging to agriculture products in different earth zone. in order to study the dynamic and synoptically conditions of hail phenomenon in west of the country, used daily of hail precipitation of 30 synoptically stations of Kermanshah, Hamedan‚ Lorestan and Kurdestan states in a 10 year statistical period (2000-2010). 2 sample of pervasive hail precipitation which had more intensity than the other, recognized and chosen. The results showed that in the light of boarding period, 9 Am to 15 pm and between the months of the year, April and May had maximum values. Synoptic stations of Marivan, Baneh, and Bijar had maximum hail occurrence. Study of the atmospheric patterns showed, pervasive hail precipitation in the zone is the result of expansion of low pressure system which is located on the Red Sea and Sudan. In the day of hail precipitation the west of the Iran, settled in front of the trough and Arabian sea anticyclone system caused transferring of the warm and humid weather with northern-southern direction weather to the zone and while the strengthened Sudan low pressure system made suitable conditions for instability creation and hail precipitation. Studying omega maps, showed the convergence of edge level of 1000 hpa and strong divergence level of 700 and 850 Hpa. So that strong upwards flows ascended the warm and humid weather and prepared the ground for creating the intense instability.
    Keywords: Pervasive Hail, West of Iran, SynopticAnalysis, Low Pressure, Convection
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Zoning of Landslide Hazard Using Entropy Model / Case Study: Zar'ab Basin
    Mozhgan Entezari, Hamideh Gholamheydari, Yousef Aghaeepour Pages 107-123
    Actually landslide is the movement of non-condensing and condensing sedimentary layers on the inclined surface that could leave disastrous effects. Zar’ab basin with an area over 3973.94 km2 has 82 landslide spots, appears to be an unstable region. The purpose of this study was to prepare the zoning of landslide risk in the area and determine the factors that influence it. After conducting field and library studies and producing the map of landslide distribution, the effective factors such as geological formations, fault, slope, elevation and aspect were determined. Then we prepared the landslide map by using ARCMAP software and entropy model. The findings of this study show that 55% of the total landslide occurred in the medium-risk range, 37% in the high-risk range, and 8% in the low-risk range and the main reason for this was the effect of roads on the increase of landslide in the area.
    Keywords: Entropy, Landslide, Zarab, Zoning
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Application of MODIS Sensor and NDSI Index to Produce Snow Cover Map (Case Study of Bahar Watershed, Iran)
    Alireza Ildoromi, Mahmoud Habibnejad Roshan, Mahtab Safari Shad, Ali Dallal Oghli Pages 125-140
    Snow is one of the major sources of water in most parts of the world. Hydrology and climate studies determine that the snow cover surface area to be one of the important parameters of snow. One of the tools that has lots of uses in the watershed snow cover survey and hydrological properties is remote monitoring by satellites images. MODIS imageries compared with other images like NOAA has better spatial resolution and more bands and is better for this surveying. Therefore in our study for mapping of snow cover we used MODIS images and NDSI indicators. In the snow mapping algorithm, at the first stage the NDSI index snow was isolated but for discrimination between snow and other wet lands we used the thresholds in 2, 4 and 6 bands. The results showed that the NDSI index in conjunction with the thresholds has appropriate effects for this purpose. In this research, the average error of snow cover maps including the error NDSI index was less than 20 percent.
    Keywords: Snow Mapping Algorithm, NDSI, MODIS, Bahar Watershed
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Analyzing Desirable Residential Environment of the Esfahan City in the Vision of Municipal Managers
    Mahmoud Mohammadi, Rasoul Bidram, Arezoo Izadi Pages 141-164
    Looking at the issues on urban literature in recent years and written numerous and various articles and books in field of "quality of residential environment" indicates the focus and attention of urban thinkers and theorists to this concept. In this survey with the aim of desirable residential environment analysis in Esfahan city we tried to identify the desirable residential environment and the parameters affecting the quality of the environment in order to improve the quality of residential environments. Survey data collected from the questionnaires in municipal senior executives have been analyzed with the use of analytical-descriptive method, Topsis technique and cluster analysis with in SPSS software. TOPSIS technique introduced that Abshar, Nazhvan, Mehr Abad, Abbas Abadand Dashtestan respectively, as the top five residential environments from the vision of municipal senior executives in the Esfahan city. Cluster analysis results classify desirable residential environments in four groups according to the survey index. Among factors affecting the quality of the desirable residential environment, various factors influence this quality among which, cleanliness and hygiene residential environment was the most important factor and access to historical-cultural complexes are considered as the lowest factors. According to the affecting factors on the quality of the desirable residential environment, seven ways have been presented for improving the quality of residential environments.
    Keywords: Temperature, Harmonic Analysis, Cluster Analysis, Natural Seasons, South of the Caspian Sea
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Determining the Natural Seasons of the Southern Caspian Multivariate Statistical Method (Case Study: Guilan Province)
    Parviz Rezaei, Mahmoud Roshani, Mehnaz Mohamdi Moghaddam Pages 165-181
    In this study to determine the natural seasons of the Southern Caspian Sea, data average for the maximum and minimum temperature and average monthly area for 13 stations in the range were studied for a period of 20 years (1986 to 2006). To analyze the data the harmonic and cluster analysis methods were used. The results of the data analysis show that in the south of the Caspian Sea the year can be totally separated in three main seasons: hot, cold and transitive. In most stations, each of the hot, cold and the total cold and transitive seasons is composed of four months, but the natural seasons in the south of the Caspian Sea do not match with the beginning of the seasons’ calendar. The number of the months related to the hot seasons for every station is about four or five months and is included the months June, July, August and September and the months related to the transitive season are included in some stations between two to five months and they are April, May, October, November and December. In the end the number of the months related to the cold season in stations were variable from three to five months which they are included in November, December, January, February, March and April. Although Zanjan the coldest and Gilvan the warmest are among the stations of the range under study, it is observed that there are two seasons in these stations and it should be noted that the seasons variation from hot to cold occur in more humid stations of a gradual coast and in the longer term, but the same event for the stations that are far from coast and are higher occur in a shorter period.
    Keywords: Harmonic Analysis, Cluster Analysis, Natural seasons, South of the Caspian Sea
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Creation of Geographic Information Systems for Management of Underground Facilities (Case Study: Owner Shaihk Shahbbaddin Ahar City)
    Rogayyeh Jobandie., Joband, Gholamreza Fallahi, Khalil Valizadeh Kamran Pages 183-207
    Geographic information systems exploit numerous tools to analyze various spatial data sets. The ability of analyzing spatial data makes GIS distinct from other systems. Enterprise GIS (EGIS) can be used to share spatial data and analysis tools between different local governments such as members of drilling committee to efficiently perform their common tasks. It increases the coordination between local governments in order to do their common tasks and reduces the cost and time of performing these tasks.In this paper different steps of implementing an EGIS in order to coordinate drilling activities across a city have been explained. These steps include need analysis, and creating external, conceptual, logical and physical models for spatial database as core of EGIS which have been discussed in this paper. The case study of the research was town of SHYKH Shahab-e-din and a pilot project for drilling committee of this town has been implemented in the ArcGIS software environment.
    Keywords: Drilling Committee, urban an underground facility, Enterprise GIS
    Abstract View Paper Original: Persian
  • An Evaluation of Deterministic and Geostatistics Interpolation Models to Precipitation Regionalization in Ardebil Province
    Yousef Ghavidel Rahimi, Mehdi Alijahan, Rohoalah Oji Pages 209-231
    Two deterministic methods [Radial Basis Functions (RBF) and Inverse Distance Weighting (IDW)], and two stochastic interpolation methods [Kriging and Co-Kriging] have been evaluated to estimate the annual precipitation in Ardebil Province. For this purpose, we used data taken from various stations across the province [4 synoptic stations, 1 climatological station and 24 rain gauges], over a decade (2005-1995). The performance of the above model was examined using cross validation and the indices of Mean Bias Error (MBE), Mean Absolute Error (MAE) and Root Mean Square Error (RMSE).Finally, to identify under-estimated and over-estimated areas of each method at elevations above the spatial distribution of stations, the output of each model was examined. The results suggested that Kriging model had lower errors than other methods and was more compatible with the elevation surfaces. Therefore, this method was identified as the best option for estimating f precipitation in areas without adequate data and intense topographic gradients in Ardebil Province.
    Keywords: Precipitation Mapping, Deterministic, Stochastic Interpolation Methods, Cross Validation, Ardebil Province
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Statistical Analysis and Prediction of Short-term Stormy Periods of Sabzevar by Markov Chain Model
    Mohsen Abbasnia, Taghi Tavousi, Sima Pourhashemi Pages 233-250
    About 90 percent of the world's natural disasters occur in relationship between climate factors and among them, the storm accounts for about 30% shares of this disaster. Thus, given the importance of this issue, in this paper two-state Markov chain was used to analyze and forecast of stormy days in Sabzevar city. For this purpose, the daily wind in Sabzevar station during the period (1390-1350) was obtained. The days of storm (code 1) and non- storm (code 0) were divided into two groups. The results of data processing show that the maximum frequency of stormy days 79 days occurred in 1385. During the study period, April with 113 days of stormy, had the highest frequency, and on the contrary, November with 19 days of stormy, had the lowest frequency. In other words Spring was stormy and Autumn was calm season is in Sabzevar. Seasonal results of Markov probability matrix showed that the occurrence of two consecutive stormy days in all seasons is not more than 20%. The minimum (10%) and maximum (19%) probability occurred in autumn and Spring, respectively. However, the probability of two consecutive non- stormy days in all seasons is not less than 90 percent. Later determined the shortest air cycle with approximate duration of 16 days in Spring and also the largest with approximate duration of 45 days in Autumn have been observed. Also, throughout the investigated period, the one-day and two-day stormy sequences had the highest frequency.
    Keywords: Sabzevar, Markov Chain Model, Short, term Stormy Periods
    Abstract View Paper Original: Persian